- အင်ဒိုနီးရှားသည် 2023 ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် ကျောက်မီးသွေးသုံး ဓာတ်အားပေးစက်ရုံအသစ်များ တည်ဆောက်ခြင်းကို ရပ်တန့်ရန် စီစဉ်နေပြီး အသစ်နှင့် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ အရင်းအမြစ်များမှသာလျှင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထပ်မံထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။
- ဖွံ့ဖြိုးရေး ကျွမ်းကျင်သူများနှင့် ပုဂ္ဂလိက လုပ်ငန်းရှင်များက အဆိုပါ အစီအစဉ်ကို ကြိုဆိုခဲ့ကြသော်လည်း အချို့ကမူ လက်မှတ် ရေးထိုးပြီးသော ကျောက်မီးသွေး စက်ရုံသစ်များ ဆောက်လုပ်ဆဲ ဖြစ်သောကြောင့် ရည်မှန်းချက် ကြီးကြီးမားမား မရှိသေးကြောင်း အချို့က ဆိုသည်။
- ဤအပင်များကို ဆောက်လုပ်ပြီးသည်နှင့် ၎င်းတို့သည် လာမည့်ဆယ်စုနှစ်များအထိ လည်ပတ်လည်ပတ်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏ ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုသည် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုအတွက် ဘေးဥပဒ်ဖြစ်စေမည်ဖြစ်သည်။
- ဇီဝလောင်စာ၊ နျူကလီးယားနှင့် ဓာတ်ငွေ့သုံး ကျောက်မီးသွေးတို့နှင့်အတူ နေရောင်ခြည်နှင့် လေကို ထုတ်လွှတ်သည့် “အသစ်နှင့် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ” စွမ်းအင်ဟု အစိုးရမှ ယူဆသည်ကိုလည်း အငြင်းပွားမှုများလည်း ရှိနေသည်။
အင်ဒိုနီးရှား၏ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်ကဏ္ဍသည် အရှေ့တောင်အာရှရှိ ၎င်း၏အိမ်နီးချင်းများနောက်သို့ လိုက်နေသော်လည်း - နေရောင်ခြည်၊ ဘူမိအပူနှင့် ရေအားလျှပ်စစ်ကဲ့သို့သော အများအားဖြင့် လက်ခံထားသော “ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲနိုင်သော” ရင်းမြစ်များအပြင် ဇီဝလောင်စာ၊ စားအုန်းဆီအခြေခံသည့် ဇီဝလောင်စာ၊ ဓာတ်ငွေ့သုံး ကျောက်မီးသွေးကဲ့သို့သော အငြင်းပွားဖွယ်ရာ “အသစ်” ရင်းမြစ်များ၊ သီအိုရီအရ နျူကလီးယား။2020 ခုနှစ်အထိ၊ ဤအသစ်နှင့် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်အရင်းအမြစ်များဖန်ဆင်းခြင်းသာဖြစ်သည်။နိုင်ငံ၏ မဟာဓာတ်အားလိုင်း၏ ၁၁.၅ ရာခိုင်နှုန်း။အစိုးရသည် 2025 ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံ၏ စွမ်းအင် 23% ကို အသစ်နှင့် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ အရင်းအမြစ်များမှ ထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဟု မျှော်မှန်းထားသည်။
အင်ဒိုနီးရှားတွင် အရန်အမြောက်အများရှိသည့် ကျောက်မီးသွေးသည် နိုင်ငံ၏ စွမ်းအင်ရောနှောမှု၏ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးရှိသည်။
အင်ဒိုနီးရှားသည် ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများမှ ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကို တတ်နိုင်သမျှ အမြန်လျှော့ချမည်ဆိုပါက 2050 ခုနှစ်တွင် အသားတင်ထုတ်လွှတ်မှု သုညကို ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သောကြောင့် ပထမသော့ချက်မှာ 2025 နောက်ပိုင်းတွင် ကျောက်မီးသွေးစက်ရုံအသစ်များ တည်ဆောက်ခြင်းကို လုံးဝရပ်တန့်ရန်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဖြစ်နိုင်ပါက 2025 မတိုင်မီ ပိုကောင်းပါသည်။
ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပတ်သက်မှု
လက်ရှိအခြေအနေအရ၊ ကျန်ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများသည် စီးပွားရေးကို ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်အဖြစ် ပြောင်းလဲရန် ကြိုးပမ်းနေသည့်အတွက် အင်ဒိုနီးရှားရှိ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် လိုအပ်ပါသည်။ယခင်က အစိုးရ၏ အစီအစဉ်များသည် ကျောက်မီးသွေး စက်ရုံများ တည်ဆောက်ခြင်းကို အလေးထား လုပ်ဆောင်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ ကွဲပြားသွားခဲ့သည်။ထို့ကြောင့် ကုမ္ပဏီများသည် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများ တည်ဆောက်ရာတွင် အထောက်အကူ ပြုရန် လိုအပ်ပါသည်။
ကုမ္ပဏီများ အနေဖြင့် ရုပ်ကြွင်းလောင်စာများတွင် အနာဂတ်မရှိတော့ကြောင်း သဘောပေါက်ထားရန် လိုအပ်ပြီး ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မှုများ တောင်းဆိုနေသည့် စားသုံးသူများနှင့် အစုရှယ်ယာရှင်များ၏ ဖိအားများအောက်တွင် ကျောက်မီးသွေးပရောဂျက်များအတွက် ရန်ပုံငွေများ ရုပ်သိမ်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ဘဏ္ဍာရေးအဖွဲ့အစည်း အများအပြားက တိုးမြှင့်ကြေငြာလိုက်ကြသည်။
2009 ခုနှစ်မှ 2020 ခုနှစ်အတွင်း အင်ဒိုနီးရှား အပါအဝင် နိုင်ငံရပ်ခြား ကျောက်မီးသွေးသုံး လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများကို အခိုင်အမာ ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည့် တောင်ကိုရီးယားသည် မကြာသေးမီက နိုင်ငံရပ်ခြား ကျောက်မီးသွေး စီမံကိန်းများအတွက် ဘဏ္ဍာငွေ အားလုံးကို ရပ်ဆိုင်းတော့မည် ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။
ကျောက်မီးသွေးစက်ရုံများသည် အနာဂတ်မရှိဟု လူတိုင်းမြင်ကြသည်၊ ထို့ကြောင့် ကျောက်မီးသွေးစီမံကိန်းများကို အဘယ်ကြောင့် ထောက်ပံ့နေရသနည်း။ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သူတို့က ကျောက်မီးသွေးစက်ရုံသစ်တွေကို ရန်ပုံငွေရှာမယ်ဆိုရင် သူတို့အတွက် သောင်တင်နေတဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေ ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိတယ်။
2027 နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းတို့၏ သိုလှောင်မှု အပါအဝင် နေစွမ်းအင်သုံး ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများနှင့် လေအားလျှပ်စစ် စက်ရုံများသည် ကျောက်မီးသွေး စက်ရုံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ပိုမိုစျေးသက်သာသော လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ထို့ကြောင့် PLN သည် ခေတ္တရပ်နားခြင်းမရှိဘဲ ကျောက်မီးသွေးစက်ရုံအသစ်များ ဆက်လက်တည်ဆောက်ပါက၊ ထိုစက်ရုံများ သောင်တင်နေသော ပိုင်ဆိုင်မှုများဖြစ်လာရန် အလားအလာမှာ ကြီးမားပါသည်။
ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍသည် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် ပါဝင်သင့်သည်။အသစ်နှင့် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် လိုအပ်လာတိုင်း ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍကို ဖိတ်ခေါ်ပါ။ကျောက်မီးသွေး စက်ရုံအသစ်များ တည်ဆောက်ခြင်းကို ရပ်တန့်ရန် အစီအစဉ်ကို ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍမှ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ စက်ရုံများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် အခွင့်အလမ်းအဖြစ် ရှုမြင်သင့်သည်။
ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍ၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှုမရှိဘဲ အင်ဒိုနီးရှားတွင် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်ကဏ္ဍကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် အလွန်ခက်ခဲမည်ဖြစ်သည်။
ကျောက်မီးသွေး လောင်တာ ဆယ်စုနှစ်တွေ ပိုများတယ်။
ကျောက်မီးသွေးစက်ရုံသစ်များ ဆောက်လုပ်ရန် နောက်ဆုံးရက် သတ်မှတ်ခြင်းသည် အရေးကြီးသော ပထမခြေလှမ်းဖြစ်သော်လည်း အင်ဒိုနီးရှားအတွက် ရုပ်ကြွင်းလောင်စာဆီမှ ကူးပြောင်းရန် မလုံလောက်ပါ။
အဆိုပါကျောက်မီးသွေးစက်ရုံများတည်ဆောက်ပြီးသည်နှင့်၊ ၎င်းတို့သည် လာမည့်ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာအောင် လည်ပတ်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ အင်ဒိုနီးရှားသည် ကာဗွန်ပါဝင်မှုနည်းသောစီးပွားရေးအဖြစ် 2023 နောက်ဆုံးသတ်မှတ်ရက်ထက် ကျော်လွန်သွားမည်ဖြစ်သည်။
အကောင်းဆုံးအခြေအနေအရ အင်ဒိုနီးရှားသည် 2050 ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုကို 1.5 ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိ ကန့်သတ်ထားသည့် ရည်မှန်းချက်ပြည့်မီစေရန် 35,000 MW ပရိုဂရမ်နှင့် [7,000 MW] အစီအစဉ်ကို အပြီးသတ်ရန် မစောင့်ဆိုင်းဘဲ ယခုမှစ၍ ကျောက်မီးသွေးစက်ရုံအသစ်များ တည်ဆောက်ခြင်းကို ရပ်တန့်ရန် လိုအပ်ပါသည်။
လေနှင့် နေရောင်ခြည် ပိုမိုစိတ်ချရစေရန်အတွက် လိုအပ်သော အကြီးစားဘက်ထရီ သိုလှောင်မှုနည်းပညာသည် စျေးကြီးနေသေးသည်။ယင်းက ကျောက်မီးသွေးမှ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ ပစ္စည်းများဆီသို့ လျှင်မြန်ပြီး အကြီးစား အသွင်ကူးပြောင်းမှုကို ယခုလောလောဆယ်တွင် အလှမ်းဝေးစေပါသည်။
ထို့အပြင် တိမ်ထူသောနေ့များတွင်ပင် လုံလောက်သောစွမ်းအင်ပေးဆောင်ရန် စနစ်ကို တည်ဆောက်နိုင်သောကြောင့် နေရောင်ခြည်၏စျေးနှုန်းသည် အလွန်ကျဆင်းသွားပါသည်။ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲလောင်စာသည် ကျောက်မီးသွေး သို့မဟုတ် သဘာဝဓာတ်ငွေ့နှင့်မတူဘဲ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲလောင်စာသည် အခမဲ့ဖြစ်သောကြောင့် အလွန်အကျွံထုတ်လုပ်မှုသည် ပြဿနာမဟုတ်ပါ။
အပင်ဟောင်းများ ပျောက်ကွယ်သွားခြင်း။
ကျွမ်းကျင်သူများက ၎င်းတို့သည် လေထုညစ်ညမ်းမှု အလွန်မြင့်မားပြီး လည်ပတ်ရန် အကုန်အကျများသော ကျောက်မီးသွေး စက်ရုံဟောင်းများကို စောစီးစွာ အနားယူရန် တောင်းဆိုထားသည်။ကျွန်ုပ်တို့သည် [ကျွန်ုပ်တို့၏ရာသီဥတုရည်မှန်းချက်နှင့်] သဟဇာတဖြစ်လိုပါက၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် 2029 မှစတင်၍ ကျောက်မီးသွေးကို ဖြတ်တောက်ရန် လိုအပ်သည်၊ ပိုမြန်လေလေ ပိုကောင်းလေဖြစ်သည်။နှစ် 30 ကျော်လည်ပတ်ခဲ့သည့် 2030 မတိုင်မီ ရပ်ဆိုင်းသွားနိုင်သည့် သက်ကြီးရွယ်အိုဓာတ်အားပေးစက်ရုံများကို ကျွန်ုပ်တို့ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပါသည်။
သို့သော်လည်း အစိုးရက ကျောက်မီးသွေး စက်ရုံဟောင်းများကို ဖျက်သိမ်းရန် အစီအစဉ်ကို ယခုအချိန်အထိ ထုတ်ပြန်ကြေညာခြင်း မရှိသေးပေ။PLN တွင်လည်း ဖြတ်တောက်ပစ်မည့် ရည်မှန်းချက်ရှိလျှင် ပိုမိုပြီးပြည့်စုံမည်ဖြစ်သည်၊ ထို့ကြောင့် ကျောက်မီးသွေးစက်ရုံအသစ်များ ဆောက်နေရုံမျှဖြင့် မပြီးပါ။
ကျောက်မီးသွေး စက်ရုံများ အားလုံး အပြီးသတ် ရပ်ဆိုင်းရန် ယခုမှ နှစ် ၂၀ မှ ၃၀ အတွင်းသာ ဖြစ်နိုင်သည်။ဒါတောင်မှ အစိုးရက ကျောက်မီးသွေး ပျက်သွားတာနဲ့ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်တွေ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အတွက် စည်းမျဉ်းတွေ ချမှတ်ဖို့ လိုပါလိမ့်မယ်။
စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းများ အားလုံးညီညွတ်ပါက ကျောက်မီးသွေးစက်ရုံဟောင်းများ ပိတ်သိမ်းမည်ဆိုပါက ပုဂ္ဂလိက လုပ်ငန်းရှင်များက လုံးဝစိတ်မ၀င်စားပါ။ဥပမာအားဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့တွင် အင်ဂျင်ပါဝါမရှိသော 1980 ခုနှစ်များမှ ကားဟောင်းများရှိသည်။လက်ရှိကားတွေက ပိုထိရောက်တယ်။
စာတိုက်အချိန်- သြဂုတ်-၁၉-၂၀၂၁